Lastige emoties

Het liefste zie jij je kind blij, vrolijk en gelukkig. Maar ja, dat is natuurlijk niet hoe het alle dagen gaat. Huilen, boos en ruzie, ook deze emoties horen er bij. En toch zijn dit de emoties de we als ouders meestal niet zo gemakkelijk vinden.

Als je kind huilt heb je vaak de neiging om het huilen te stoppen. Je gaat troosten, afleiden of preken:

  • ‘Zo erg was het toch niet?’
  • ‘Kom eens hier, dan zal ik het wel voor je oplossen.’
  • ‘Je hoeft toch niet overal om te huilen, dat is nergens voor nodig.’
  • ‘Hier, neem maar een snoepje, dan is het zo weer over.’

En ook van boos zijn en ruzie maken willen we het liefst zo snel mogelijk dat het snel weer over is. Het is soms moeilijk om met deze emoties van je kind om te gaan, ieder om zijn eigen redenen.

Emoties zijn als water in een tuinslang. Als je het uiteinde dichtknijpt, dan is het uiteindelijk niet meer te houden! Het moet eruit!

Van binnen is het nog niet klaar

Kinderen die gestopt zijn met huilen, zijn van binnen niet altijd hun verdriet kwijt. Kinderen die stoppen met boos zijn, zijn van binnen niet altijd weer rustig. En als ruzie gestopt is, betekent dat niet altijd dat er weer harmonie is ontstaan. Je kind is aan de buitenkant wel gestopt maar is aan de binnenkant nog overstuur.

Veel van deze emoties blijven zitten. Wat er gebeurt is dat kinderen deze emoties ergens opslaan in hun lijf, als ze niet voldoende ontladen mogen worden.

Aan de bovenkant van de ijsberg zie je dan rustig gedrag maar dat wil niet zeggen dat het onderin de ijsberg ook rustig is. Daar kan onrust, pijn of verdriet nog een hele tijd blijven ‘sudderen’. Dit geeft stress, onrust en alsnog de behoefte om te ontladen. Jij vraagt je dan af waar deze boosheid ineens vandaan komt. Zo komt niet ineens, ze zat er al veel langer te ‘sudderen’ en ze moest er nu uit. Want emoties die willen eruit!

Als je kinderen laat stoppen met hun emoties dan kunnen zij het gevoel krijgen dat boos zijn en huilen niet goed is. Dat het er niet mag zijn. Dat het beter is als ze dat niet doen of in elk geval goed weten te verbergen. Op deze manier kunnen allerlei gedachten een eigen leven gaan leiden: “Als ik boos ben, houdt mama niet van mij. Mama houdt meer van mij als ik niet huil. Huilen is voor stomme kinderen, ik ben stom als ik huil.”

Emoties zijn als water in een tuinslang. Als je het uiteinde dichtknijpt, dan is het uiteindelijk niet meer te houden! Het moet eruit!

Functies van emoties en het weerbericht

Er zijn vier basisemoties die overal ter wereld aan de gelaatsuitdrukking te herkennen zijn. Alle andere emoties zijn hiervan afgeleid.

Emoties hebben een belangrijke functie. We hebben ze allemaal nodig om te kunnen groeien. Ze laten ons weten hoe het met ons gaat en zetten ons in beweging.

Oefening: Het weerbericht

Je kunt emoties met je kind bespreekbaar maken door ze te vergelijken met het weer. Teken samen het weer of kijk naar plaatjes. Vraag je kind naar zijn weerbericht. Wanneer voelde hij zich als de zon? Wanneer donderde het bij hem vanbinnen?

Emotie  

Functie

 

 Weerbericht
Blij

 

 Blij voelen & opladen Zon
Boos

 

 Grenzen aangeven Onweer
Bang

 

 Waarschuwen Vorst/sneeuw
Verdrietig

 

 Verwerken

 

Door te huilen ruim je rommel op. Afvalstoffen die in je lijf blijven zitten, kunnen je ziek maken. Huilen helpt om spanning kwijt te raken die vast gaat zitten in onze spieren, hart of darmen. Het helpt ons ook om dichter bij ons gevoel te blijven en ons gevoel serieus te nemen.

 Regen

“Geef ruimte aan emoties en begrens het gedrag “

Het gaat écht nergens over

Je denkt soms vast wel eens: “Het gaat echt nergens over.” “Zo erg is het toch niet?” Vaak is dat onze eerste reactie. De emoties die op dat moment los komen, staan, voor jou, niet in verhouding tot wat er gebeurt.

Voor jou als ouder is het vaak ook niets ernstigs maar voor je kind blijkbaar wel. Misschien is je kind erg geschrokken en zoekt het troost en geruststelling. En de kans is groot dat je kind niet alleen ontlaadt van dit moment maar ook van andere momenten ervoor, die opgeslagen waren.

Het vraagt wat van ouders

Allereerst is het een uitdaging om het niet persoonlijk op te vatten. Je kind doet misschien wel vaak boos tégen jou, maar is meestal niet boos óp jou. Er speelt vaak iets anders: ze verwachten bij jou steun, troost en geruststelling te vinden als ze boos of verdrietig zijn. Het hoeft dus niet altijd opgelost te worden. Kinderen verlangen soms meer om begrepen te worden, dan geholpen te worden.

Zie het als een compliment voor jezelf als je kind boos durft te zijn of durft te huilen. Dat zegt veel over hoe veilig het kind zich bij je voelt.

Daarnaast spelen je eigen verhaal en gevoelens als ouder ook een grote rol. Voor je kind is het belangrijk dat je goed in de gaten hebt dat hun verhaal niet jou verhaal is. Alleen dan kun je echt beschikbaar zijn en de troost geven die nodig is.

 Kinderen leren omgaan met emoties

Het is een hele kunst om je kind de emotie te laten ontladen. Huilen, gillen of boos zijn. Het moet eruit! Eens even flink stoom afblazen. En jij als ouders? Jij bent beschikbaar.

Het helpt heel erg als je zelf ook rustig bent. Kinderen kijken namelijk naar jou: Hoe boos is mama? Hoe erg geschrokken is papa? En daar stemmen ze hun eigen gevoel op af.

Dus doe hoe rustiger jij bent, hoe beter. Kinderen worden niet rustig als jij zelf overstuur bent.

En onthoud goed: als alles eruit is, is het voorbij.

Als ouder heb jij de taak om je kind te leren omgaan met emoties. Wat kun jij je kind leren rondom emoties?

  1. Herkennen (Wat is het dat ik voel?)
  2. Benoemen (Hoe heet dat wat ik voel?)
  3. Accepteren (Iedereen is wel eens bang; ik mag bang zijn.)
  4. Uiten op een gezonde manier (Als ik boos ben ga ik even naar mijn kamer.)